Son zamanlarda girişimcilerin ve yatırımcılarının dikkatini çeken, özellikle startuplar ve KOBİ’ler gibi yeni kurulmuş küçük işletmeleri yakından ilgilendiren bir fonlama sitemi var: Kitlesel Fonlama (Crowdfunding).
Yeni bir projeyi hayata geçirmek isteyen girişimciler, fikirlerine çok güvense de ilk başlarda yatırımcı bulmakta zorlanıyor. Birçok parlak fikir bu yüzden ya proje aşamasına gelmeden ya da uzun ve yıpratıcı olan fon bulma aşamasında rafa kaldırılıyor. Kitle fonlaması ile yatırımcılar, küçük hisseler satın alarak kâr elde etme amaçlı veya bağışta bulunarak sadece destek amaçlı girişimcileri fonlayabiliyor.
Arama sayfalarında girişimcileri yatırımcılar ile buluşturan birçok farklı site mevcut. Sistemleri birbirine çok benzeyen bu sitelerde girişimciler projelerini tanıtıyor ve finansal fon talebinde bulunuyor. Siteyi ziyaret eden kişiler beğendiği bir projeye yatırım veya destek amaçlı finansman sağlayabiliyor.
Kitlesel Fonlama Modelleri Neler?
Kitlesel fonlama (Crowdfunding), finansal getiri olan ve finansal getirisi olmayan fonlama olarak iki ayrı kategoriye ayrılıyor. Finansal getirisi olan fonlama, hisse bazlı ve borçlanma bazlı fonlama modellerini kapsarken finansal getirisi olmayan fonlama, bağış karşılığı ve ödül bazlı fonlama modellerini kapsar.
Paya Dayalı Kitle Fonlama
Kitlesel fonlama (Crowdfunding), finansal getiri olan ve finansal getirisi olmayan fonlama olarak iki ayrı kategoriye ayrılıyor. Finansal getirisi olan fonlama, hisse bazlı ve borçlanma bazlı fonlama modellerini kapsarken finansal getirisi olmayan fonlama, bağış karşılığı ve ödül bazlı fonlama modellerini kapsar.
Borçlanma Bazlı Kitle Fonlama
Bağış Karşılığı Kitlesel Fonlama
Ödül Bazlı Kitlesel Fonlama
Türkiye’de Kitlesel Fonlama
Kitlesel fonlama aktiviteleri global olarak bir süredir uygulamada olmasına rağmen Türkiye’de 3 Ekim 2019 tarihinde çıkarılan Paya Dayalı Kitlesel Fonlama Tebliğ ile yasal olarak uygulamaya alınmıştır. Tebliğ ile beraber Paratika ve Takasbank iş birliğiyle Türkiye’de ve dünyada ilk kez gerçekleştirilen bir projeye imza atmışlardır. Proje kapsamında, paya dayalı kitle fonlaması sisteminde girişimciler için toplanan ve Takasbank tarafından bloke edilen fonların yatırım ve ödeme işlemleri için gerekli ödeme altyapısı, Paratika Ödeme Hizmetleri tarafından sağlanıyor.
Yeni nesil bir yatırım ve fonlama modeli olan kitle fonlama modeli Türkiye’de de gün geçtikçe duyulmaya ve popülerleşmeye başladı. Fonbulucu, Fongogo gibi platformlar fon bulmak isteyen girişimcileri ve destek olmak isteyen yeni nesil yatırımcıları bir araya getiriyor. Birçok yeni girişim, dijitalleşen dünyanın fiziki sınırları kaldırması sayesinde gerekli finansal desteğe ulaşabiliyor. Çok kısa zamanda Türkiye’de de kitlesel fonlamanın daha çok yatırımcı ve girişimciye ulaşacağı kesin görünüyor.
Paratika ve Kitle Fonlama Projeleri
Paratika, üye işyerlerine 6493 Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ve ilgili mevzuatlar kapsamında Sanal POS vermek üzere lisans almış bir kuruluş olup, firmalara tek bir entegrasyonla tüm banka kartlarını ve 9 farklı kart taksit programını destekleyen paket bir Sanal POS çözümü sunmaktadır.
Paratika’nın Takasbank iş birliği ile hayata geçirdiği Paya Dayalı Kitle Fonlama Projesi E-ödeme Altyapısı çözümü sayesinde girişimciler ve yatırımcılar online fonlama platformları üzerinden devlet kontrolünde bir araya gelebiliyor ve yenilikçi Türk girişimleri böylelikle güvenli ve şeffaf bir ortamda ihtiyaç duydukları yatırımları alabiliyor. Proje kapsamında yatırımları güven altına alan emanet yetkilisi olan Takasbank için, Paratika’nın AR-GE merkezinde yeni bir online ödeme altyapısı oluşturuldu. Projeye özel atanan Paratika AR-GE ekipleri ile, fonlama platformları ve Takasbank arasında gerçekleşen ödeme süreçlerinde tüm teknik ihtiyaçları karşılamak üzere yoğun özelleştirmeler yapılıp, 7/24 operasyonel destek merkezi oluşturuldu.
Halihazırda sektörde kullanılan online ödeme altyapılarının ötesine geçen Paratika’nın bu yenilikçi çözümü ile, yatırım ödemelerinin kredi kartı ile toplanmasına, hedeflenen yatırım tutarına ulaşılamadığında ya da hedefin üzerinde yatırım toplandığında yatırımcılara gerekli iade işlemlerinin hızla ve şeffaflıkla gerçekleştirilmesine imkân sağlıyor. Paya dayalı kitle fonlaması sisteminde girişimciler için toplanan fonlar, Takasbank tarafından bloke ediliyor ve bu sayede yatırımcıların paraları güvende kalırken yatırım süreci tamamlandığında Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) payları yatırımcılar adına kayıt altına alıyor. Yatırım kampanyası dahilinde gereken fona erişilemediği durumunda ise yatırımcılara hiçbir kesinti olmadan ödemeleri iade ediliyor. Bugün oyundan kimyaya, medikal tıptan sanata birçok yenilikçi girişim bu proje sayesinde başarılı şekilde ihtiyaç duydukları yatırıma kısa sürede ulaşabiliyor.
Girişimcilerin tüm dünyaya projelerini tanıtma fırsatı bulduğu Türkiye’de ilk, dünyada ise ilk 10 arasında yer alan “Paya Dayalı Kitle Fonlama Online Ödeme Altyapısı” projesi geçen yıl Amerika’dan Gümüş Stevie ve BAI, Avrupa’dan MPE ve Türkiye’den Altın PSM ödülleri ile ulusal ve uluslararası arenada toplam 4 ödülün sahibi oldu.
İlgili Haberler:
Basın Toplantısı:
Kaynak: Wikipedia
